บทที่4 อาชีพในยุคดิจิทัล
บทที่ 4 อาชีพในยุคดิจิทัล
4.1 อาชีพด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
อาชีพด้านเทคโนโลยีและการสื่อสารมีความแตกต่างตามความเชี่ยวชาญบทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบตำแหน่งงานที่เกี่ยวข้องอาจจะแบ่งได้ 3 กลุ่มดังนี้
กลุ่มที่1 อาชีพที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการพัฒนาและสร้างชิ้นงานทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
•ผู้เชี่ยวชาญด้านเครือข่ายคอมพิวเตอร์
-มีหน้าที่วิเคราะห์พัฒนาปรับปรุงบำรุงรักษาเกี่ยวกับไขปัญหาต่างๆที่เกี่ยวข้องกับระบบเครือข่าย
•ผู้เชี่ยวชาญด้านมั่นคงความปลอดภัย
-มีหน้าที่ในการวิจัยวิเคราะห์ตรวจสอบประเมินความมั่นคงปลอดภัย
•นักวิทยาศาสตร์ข้อมูล
-มีหน้าที่วิเคราะห์และจัดการการกับข้อมูลที่มีปริมาณมาก
•โปรแกรมเมอร์
-มีหน้าที่ออกแบบและพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ให้มีคุณภาพตามที่กำหนด
•นักทดสอบ
-มีหน้าที่ตรวจสอบและค้นหาข้อผิดพลาดของโปรแกรม
•นักวิเคราะห์ระบบ
-ศึกษาวิเคราะห์ออกแบบและพัฒนาระบบสารสนเทศ
•นักวิเคราะห์ทดสอบ
-มีหน้าที่สนับสนุนและทดสอบระบบสารสนเทศเพื่อค้นหาจุดอ่อนและข้อบกพร่องต่างๆ
กลุ่มที่ 2 กลุ่มอาชีพที่เกี่ยวข้องกับการดูแลระบบสารสนเทศและประสานงานกับผู้ใช้
•ผู้ดูแลระบบ
-มีหน้าที่ในการบริหารจัดการระบบคอมพิวเตอร์
•เจ้าหน้าที่ฝึกอบรมด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ
-มีหน้าที่ออกแบบแผนการฝึกอบรมและประเมินประสิทธิภาพของการฝึกอบรมตามวัตถุประสงค์
•ผู้ดูแลระบบฐานข้อมูล
-มีหน้าที่พัฒนาและดูแลระบบฐานข้อมูลและซอฟต์แวร์ปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงานของฐานข้อมูล
•เจ้าหน้าที่สนับสนุนเชิงเทคนิค
-มีหน้าที่ให้คำแนะนำและวิเคราะห์และแก้ปัญหาเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ
กลุ่มที่ 3 กลุ่มบริหารด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ
•ผู้จัดการด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
-มีหน้าที่สนับสนุนนโยบายและแผนบริหารจัดการงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการพัฒนาองค์กร
•ผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูงหรือ cio
-มีหน้าที่กำหนดมาตรฐาน กฎเกณฑ์ โครงสร้าง งบประมาณ การพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและให้คำแนะนำแก่ผู้บริหารสูงสุดขององค์กร
4.2 การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีกับสังคมและอาชีพ
เทคโนโลยีถูกพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็วและตลอดเวลา การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีในด้านต่างๆส่งผลกระทบต่อชีวิตมนุษย์และการดำเนินของสังคมหลายครั้งพัฒนาการของเทคโนโลยีบางอย่างส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทั้งในด้านการผลิตอุตสาหกรรมและเศรษฐกิจของโลกการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่เป็นแบบนี้เรียกว่าปฏิวัติอุตสาหกรรมโดยมีการปฏิวัติอุตสาหกรรมแต่ละครั้งส่งผลกระทบต่อรูปแบบการดำรงชีวิตและการทำงานเป็นอย่างมาก
-ในยุคโบราณ
มนุษย์ดำรงชีวิตด้วยการล่าสัตว์และเก็บของป่าต่อมีต่อมามีการปฏิวัติเกษตรกรรมทำให้มนุษย์มีแหล่งอาศัยที่มั่นคงการปลูกพืชและสัตว์เลี้ยงสัตว์มนุษย์จึงมีความเป็นอยู่ที่มั่นคง
-การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 1
เกิดขึ้นเนื่องจากมีการสร้างเครื่องจักรไอน้ำซึ่งเป็นพลังงานเชิงกลทำให้เกิดการผลิตแบบใหม่และการขนส่งที่มีประสิทธิภาพ
-การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 2
เกิดจากการผลิตพลังงานไฟฟ้าทำให้มีความสะดวกในการส่งถ่ายพลังงานส่งผลให้มีการพัฒนาระบบการผลิตที่มีประสิทธิภาพอย่างมากขึ้น
-การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 3
ขับเคลื่อนด้วยศักยภาพการประมวลผลข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ทำให้ลดภาวะการทำงานซ้ำๆเพื่อเพื่อประสิทธิภาพในการทำงาน
-การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4
เป็นยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงมากกว่าและรุนแรงกว่าทุกครั้งที่ผ่านมาโดยเทคโนโลยีหลักที่จะขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้เช่น ปัญญาประดิษฐ์เทคโนโลยีการแพทย์ หุ่นยนต์และเทคโนโลยีวัตถุ
สาเหตุที่มาที่เทคโนโลยีพัฒนาขึ้นมากเร็วจนคาดไม่ถึงเนื่องจากมีการพัฒนาประสิทธิภาพในการคำนวณด้วยคอมพิวเตอร์แบบทวีคูณกอร์ดอน มัวร์ืได้สังเกตการเพิ่มขึ้นของประสิทธิภาพนี้ตั้งแต่ปีพ.ศ 2508 พบว่าจำนวนทรานซิสเตอร์ต่อพื้นที่ในหน่วยงานประสิทธิภาพนั้นจะเกิดเพิ่มขึ้น 2 เท่าในทุก 2 ปี
นอกจากประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้นของหน่วยประมวลผลแล้วการพัฒนาวัฒกรรมหนึ่งๆก็ส่งผลต่อเนื่องซึ่งประสิทธิภาพในการพัฒนานวัตกรรมด้านอื่นๆเป็นผลกระทบต่อเนื่องกันไป
การส่งผลกระทบแบบต่อเนื่องไปกันไปอย่างที่กล่าวมาข้างต้นได้ไม่ได้กล่าวเกิดขึ้นกับนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิตเท่านั้นถ้าพิจารณาในมุมกว้างการเกิดขึ้นของนวัตกรรมหนึ่งๆอาจเปลี่ยนแปลงสังคมในหลายหลายอย่างแง่มุมยกตัวอย่างเช่นเทคโนโลยีรถยนต์ไร้คนขับ
ในขณะที่เทคโนโลยีสร้างความได้เปรียบและเพิ่มศักยภาพในด้านต่างๆมากมายในทางกลับกันคนที่เข้าไม่ถึงหรือไม่มีความเข้าใจศักยภาพของเทคโนโลยีก็จะยิ่งเสียเปรียบมากขึ้นเทคโนโลยีอาจจะทำให้ปัญหาความเหลื่อมล้ำทวีความรุนแรงมากขึ้นซึ่งส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตและประกอบอาชีพในอนาคต
4.3 ผลกระทบของเทคโนโลยีกับอาชีพ
เทคโนโลยีส่งผลกระทบต่อสังคมรวมไปถึงอาชีพเนื่องจากเทคโนโลยีหุ่นยนต์ระบบอัตโนมัติและปัญญาประดิษฐ์สามารถทดแทนการทำงานของมนุษย์ได้งานที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงที่เทคโนโลยีเหล่านี้จะเข้ามาทดแทนจะเป็นงานประจำที่ทำซ้ำๆหรืองานที่ไม่ต้องใช้การตัดสินใจที่ซับซ้อนหรือเช่นงานเอกสารงานขับรถ
เนื่องจากความสามารถที่เพิ่มขึ้นของปัญญาประดิษฐ์งานที่ใช้ทักษะและความรู้เฉพาะทางขั้นสูงก็อาจจะเสี่ยงต่อการถูกทดแทนได้เช่นกัน ระบุว่าปัจจัยที่ใช้พิจารณาหลักของงานที่เสี่ยงจะถูกทดแทนคืองานที่มีลักษณะดังนี้
-น่าเบื่อทำซ้ำๆ
-งานกลุ่มนี้อาจจะเป็นงานที่ระบบอัตโนมัติสามารถทดแทนได้ง่าย
-ทำงานได้ดี
-การพัฒนาระบบอัตโนมัติมาทดแทนต้องใช้เงินทุนจำนวนมากดังนั้นงานที่สร้างรายได้ไม่มาก จึงไม่เป็นเป้าหมายของการพัฒนาระบบอัตโนมัติมาทดแทน
-สกปรกยากลำบาก
-ในกลุ่มนี้มักเป็นงานที่มนุษย์ไม่ชอบและพยายามหลีกเลี่ยง
-อันตราย
-งานกลุ่มนี้มีอันตรายมนุษย์ไม่สามารถทำได้หรือถ้าทำจะเป็นอันตรายต่อชีวิต
ความเสี่ยงของอาชีพต่างๆดังนี้
-อาชีพครู
-มีเพียงการบรรยายเนื้อหาเดิมๆซ้ำๆงานลักษณะนี้สามารถถูกทดแทนด้วยระบบจะมัดที่ไม่ยากนัก
-อาชีพแพทย์
-ปัญญาบัณฑิตที่สามารถจดจำรูปของฟิล์มและสามารถวินิจฉัยได้แม่นยำไม่แพ้แพทย์เพราะทาง
-อาชีพนักแต่งเพลง
-ถึงแม้จะเป็นงานที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์สูงแต่ก็อาจจะถูกทดแทนได้เพราะไปงานที่มีผลต่อแทนสูง
เมื่อกล่าวถึงการที่หุ่นยนต์และเครื่องจักรอัตโนมัติและระบบปัญญาประดิษฐ์มาทดแทนการทำงานของมนุษย์ในบางอาชีพสถานการณ์ที่หลายคนจินตนาการคือมนุษย์จะต้องตกงานและไม่มีอาชีพแต่งสิ่งที่น่าจะเกิดขึ้นมากกว่าคือการปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงานร่วมกับระหว่างมนุษย์และเครื่องจักรเครื่องจักรที่มีความสามารถด้านปัญญาประดิษฐ์จะเปลี่ยนบทบาทจากผู้รับคำสั่งเป็นผู้ร่วมงาน
นอกจากนี้มนุษย์มีข้อได้เปรียบมากกว่าระบบอัตโนมัติในด้านศักยภาพการทำงานเชิงกลของระบบกล้ามเนื้อและระบบประสาทที่มีวิวัฒนาการมานาน
ดังที่กล่าวมาแล้วเมื่อพิจารณาอาชีพในอนาคตมนุษย์จะต้องทำงานร่วมกับมนุษย์และปัญญาประดิษฐ์มากขึ้นเสนอแนะอาชีพที่น่าจะเกิดขึ้นกับการทำงานร่วมกันระหว่างมนุษย์และเครื่องจักรดังนี้
-ผู้ฝึกสอน
-มนุษย์ทำหน้าที่ฝึกสอนให้หุ่นยนต์ทำงานตามให้ตามความต้องการรวมทั้งให้คำแนะนำหรือให้คะแนนผลลัพธ์จากระบบปัญญาบัณฑิต
-ผู้อธิบาย
-หน้าที่ของผู้อธิบายคือเป็นตัวกลางระหว่างผู้ใช้กับระบบคอมพิวเตอร์ยกตัวอย่างเช่นในระบบวินิจฉัยโรคที่มีการแสดงผลอย่างซับซ้อน
-ผู้ดูแลรักษา
-ดูแลรักษาระบบปัญญาประดิษฐ์และหุ่นยนต์ยกตัวอย่างเช่นกำหนดขอบเขตความรับผิดชอบตรวจสอบและดูแลระบบได้รับข้อมูลที่มีคุณภาพดูแลง่ายซ่อมบำรุง